Geldersch Landschap en Kasteelen nieuwe eigenaar Torckschool Rozendaal.

Geldersch Landschap en Kasteelen nieuwe eigenaar Torckschool Rozendaal.

In 1950 verkocht Willem Frederik Torck van Pallandt de naar zijn voorvaderen genoemde Torckschool aan de gemeente Rozendaal. Sinds deze week is de Stichting Geldersch Landschap en Kasteelen de nieuwe eigenaar van de voormalige dorpsschool. De gemeente Rozendaal heeft het monumentale pand verkocht aan het Geldersch Landschap met de afspraak dat o.a. de schoolfunctie behouden blijft en de Koninklijke Rosendaalsche Kapel er haar wekelijkse oefenavonden kan blijven houden. Het voormalige Van Pallandt-bezit wordt zo weer herenigd met het landgoed Rosendael, dat Willy van Pallandt na zijn overlijden in 1977 schonk aan het Geldersch Landschap. Witte Rentmeesters en Makelaars heeft de gemeente geadviseerd en ter zijde gestaan bij de verkoop van dit bijzonder monument.

De Heren van de Heerlijkheid Rosendael en hun bijzondere Torckschool.

In 1842 liet Lubbert Albert Torck de Torckschool bouwen. Toen nog zonder trapgevel en slechts met 1 schoollokaal. In 1902 werd er een tweede lokaal aangebouwd. De Heren van Rosendael boden niet alleen werk aan inwoners van Rozendaal maar zorgden ook voor het in stand houden van de school. Te korten werden jaarlijks aangevuld door de Van Pallandts. De oorlogsjaren zijn voor de school bijna rampzalig geworden. Het gebouw werd in 1944 gevorderd door de Wehrmacht en onbruikbaar voor schooldoeleinden. Het aantal leerlingen liep in die periode zelfs terug van 42 naar 14 leerlingen. Met hulp van het gemeentebestuur en de Raad van Rozendaal werd de school nieuw leven ingeblazen en werd meester Reinders als nieuwe hoofdonderwijzer benoemd. Mede door de oorlog en de tegenvallende inkomsten van het landgoed Rosendael zag baron Willy van Pallandt zich genoodzaakt de school te verkopen aan de gemeente Rozendaal, samen met de Meesterswoning en de wei aan de Rosendaalselaan. Het geheel werd in 1950 verkocht voor 11.750,- gulden.

De laatste hoofdmeester was meester J.J. de Jong. Hij trad in 1956 aan en gaf vanaf het begin les aan de o.a. de klassen 5 en 6. Door de groei van de Rozendaalse bevolking bleek de dorpsschool te klein en werd eind 1972 besloten aan de Leermolenenk een geheel nieuwe en moderne school te bouwen. De Torckschool werd na de verhuizing van de leerlingen naar de Leermolenenk gebruikt als muziekschool, oefenruimte voor de Rosendaalsche Kapel en later kleuterschool.

Een openbare basisschool aan de rand van het dorp tegen de flanken van De Koningsberg.

Menig Rozendaler kijkt met veel plezier op zijn of haar schoolperiode terug. Ook de schrijver van dit stuk heeft op de Torckschool gezeten. In de begintijd werd hij dagelijks naar school gebracht en aan het einde van de dag weer opgehaald door moeders. Later ging hij alleen ‘s morgens van uit huis, door het tuinhek van de Pastorietuin van de hervormde Kerk van Rozendaal en de moestuin ten schole. Met veel plezier kijkt hij terug op deze tijd. De oude sobere klaslokalen, de lange gang en de kamer van de meesters en juffrouwen staan nog in zijn geheugen gegrift. Ook de keer dat hij samen met een vriendje de witte schoolmuur bekogelde met modderkluiten en hij voor straf twee middagen de muren moest schoonmaken van de hoofdmeester.

Als de bel voor het speel kwartier werd geluid rende iedereen snel over de granieten gang naar buiten om samen met medeleerlingen te ravotten in het bos. Vaak werd er aan het eind van de middag voorbij het tweede bospad van de Koningsberg gevoetbald. Twee dikke beukenbomen deden aan de ene kant van het bosveld dienst als doelpalen en een paar truien en jassen aan de andere zijde verbeelden de doelpalen. In de herfst periode werd vallend blad verzameld op de holle weg naar de Koningsberg en sprong menig leerling van boven aan in een bad van blad. In de zomer periode werden donderkopjes, stekelbaarsjes en salamanders met een schepnetje gevangen in de Rozendaalse Beek en in een emmer trots achter op de fiets mee naar huis genomen. Een bijzondere school midden in de natuur. Een openbare school van vrijheid en blijheid. Op welke school mocht je vroeger tijdens het schoolkwartier zo ver het bos in? Op de Torckschool kon dat!

Groepsfoto uit juni 1971 van de laatste klas 6 Van de Torckschool met uw schrijver van dit stukje in het midden.

De laatste jaren en het groeiend verlangen naar een nieuwe toekomst voor de Torckschool.

De afgelopen jaren zijn de kleuters ook verhuisd naar een nieuw onderkomen. De school werd de afgelopen jaren steeds minder gebruikt en het gemeentebestuur besloot de mogelijkheden te onderzoeken het bijzondere monumentale gebouw met een rijke historie voor de gemeenschap te behouden. Wethoudster Marieke Albricht-Brinkman en het college van B. en W. hebben zich hier maximaal voor ingezet. Daarbij stond het behoud van het monumentale pand en het gebruik van de school voor de gemeenschap voorop. Verkoop aan de stichting Geldersch Landschap bleek de oplossing. Door goede afspraken te maken met het Geldersch Landschap heeft het gemeente bestuur van Rozendaal kans gezien dit bijzondere bouwwerk voor de Rozendaalse bevolking duurzaam te behouden. Een mooi resultaat!

De Torckschool is weer herenigd met het oude Van Pallandt-bezit en krijgt dankzij Stichting Geldersch Landschap en Kasteelen weer een nieuwe toekomst.

Pieter Witte, d.d. 16 december 2020.